Trang thông toin điện tử Trung tâm NC&PT hội nhập KH&CN quốc tế gửi tới quý độc giả tin chuyên đề Toàn cầu hóa công nghệ và đổi mới sáng tạo từ bài nghiên cứu của Nhà khoa học Klaus Schuch Trung tâm Đổi mới Xã hội (ZSI), Viên, Áo
Toàn cầu hóa công nghệ biểu thị một sự lan tỏa toàn cầu trong việc tạo ra kiến thức công nghệ và khai thác các đổi mới với sự kết hợp công nghệ. Nó cũng tuyên bố rằng toàn cầu hóa đã được định hình và tiên tiến với sự trợ giúp của công nghệ. Đối với nghiên cứu và phát triển (R&D) và đổi mới sáng tạo, thuật ngữ được sử dụng khiêm tốn nhất là viết tắt của thực tế rằng việc tạo ra, truyền tải và phổ biến công nghệ ngày càng có phạm vi quốc tế. Phân loại học nền tảng của Archibugi và Michie (1995) phân biệt giữa khai thác công nghệ toàn cầu, hợp tác công nghệ toàn cầu và thế hệ công nghệ toàn cầu. Toàn cầu hóa công nghệ bao gồm các khía cạnh quốc tế hóa khác nhau: trước hết, việc khai thác quốc tế các tri thức công nghệ mới được tạo ra trong nước trên thị trường nước ngoài, hoặc được gắn vào các sản phẩm sáng tạo hoặc công nghệ quy trình (khai thác bằng thương mại hoặc sản xuất ở nước ngoài) hoặc không được gắn vào (bởi các thỏa thuận cấp phép); thứ hai, lồng ghép việc tìm kiếm kiến thức công nghệ mới bằng cách thành lập hoặc mua các cơ sở R&D ở nước ngoài hoặc thông qua hợp đồng phụ R&D quốc tế và thuê ngoài (và ngược lại, bán các dịch vụ R&D cho khách hàng nước ngoài); và thứ ba, hợp tác R&D giữa các quốc gia trong việc tạo ra kiến thức công nghệ mới thông qua các liên doanh R&D, các thỏa thuận hợp tác hoặc sự liên minh và các dự án hợp tác R&D
, trong đó mỗi bộ phận tham gia thường giữ được sự độc lập hình thức của mình. Các tác nhân chính của toàn cầu hóa công nghệ là các công ty thương mại đang tìm kiếm cơ hội kinh doanh và cạnh tranh về công nghệ hàng đầu đã bắt đầu với quy mô toàn cầu ngày càng tăng. Các tiêu chuẩn công nghiệp và công nghệ đóng một vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hoặc ngăn cản các hoạt động kinh doanh trong việc tạo ra hoặc thâm nhập vào các thị trường cụ thể. Các tổ chức nghiên cứu công ngày càng tham gia vào lĩnh vực R&D quốc tế, thúc đẩy hợp tác R&D quốc tế như một hiện tượng phụ của quốc tế hóa R&D trở thành một lĩnh vực khác biệt của chính sách khoa học và công nghệ (ở đây là KH&CN). Tuy nhiên, nghiên cứu về toàn cầu hóa công nghệ vẫn còn gặp phải những thiếu sót về phương pháp luận, dữ liệu không chính xác và khả năng so sánh dữ liệu.
Bối cảnh và động lực của toàn cầu hóa công nghệ
Toàn cầu hóa công nghệ vừa là kết quả vừa là động lực của các hình thức tổ chức kinh tế và phân công lao động mới, phụ thuộc vào các thay đổi về chính trị xã hội (ví dụ: hội nhập Liên minh châu Âu, từ đây là EU) và văn hóa xã hội (ví dụ: “làng toàn cầu” và Web 2.0) . Các đặc điểm chính của nó là:
Tăng trưởng kinh tế và thay đổi công nghệ, được định nghĩa là sự mở rộng kiến thức theo cách thức của các công nghệ về sản phẩm mới, sản xuất và tổ chức, ngày càng dựa vào sự đổi mới – kiến thức liên quan. Sự cạnh tranh về kiến thức mới phù hợp với đổi mới đã đạt đến cấp độ toàn cầu. Tiến bộ công nghệ có cả khía cạnh nội sinh và ngoại sinh. Sự lan tỏa ngoại lệ tích cực (ví dụ, bằng cách chuyển giao công nghệ) chỉ có thể phát triển nếu công ty (hoặc tổ chức) thu nhận tri thức có khả năng tận dụng và nâng cao nó thông qua đóng góp của chính họ. Đối với sự phát triển năng lực hấp thụ, chất lượng của các cơ sở giáo dục (ví dụ, các đại học) và chính sách khoa học và công nghệ (thông qua việc phân bổ hiệu quả các nguồn lực) đóng một vai trò quan trọng. Các nền kinh tế quốc gia không đầu tư vào sản xuất tri thức có thể về lâu dài không thể làm chủ được tốc độ phát triển của các nền kinh tế (và xã hội) .
Quốc tế hóa hoạt động kinh doanh R&D
Toàn cầu hóa công nghệ không phải là một hiện tượng mới. Mặc dù nó có thể kéo dài hàng thập kỷ, nhưng nó chỉ được công nhận rộng rãi trong các diễn văn học thuật vào cuối những năm 1980 và đầu những năm 1990. Điều này là do sự tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm 1980 bởi các công ty có xu hướng kinh doanh và khai thác các phát minh và sáng tạo của họ trên trường quốc tế. Ngoài ra, hợp tác công nghệ toàn cầu của các công ty đã trải qua một sự thúc đẩy lớn trong thời gian đó (Mowery 1992), dù chỉ có một vài lĩnh vực, nhưng quan trọng, (ví dụ, công nghệ thông tin và viễn thông hoặc các ngành công nghiệp ô tô) và với một số lĩnh vực rất chọn lọc khu vực tập trung vào bộ ba “cổ điển” (Nhật Bản, nhưng đặc biệt là Hoa Kỳ và Châu Âu). Một sự phát triển gần đây hơn là các công ty ngày càng thực hiện R&D tại các địa điểm ngoài quốc gia của họ. Địa điểm sản xuất R&D luôn được coi là “dính” nhất trong tất cả các quy trình kinh doanh, theo nghĩa nó được coi là ít có thể chuyển nhượng cho các địa điểm hoặc quốc gia khác. Chỉ 25 năm trước, Patel và Pavitt (1991) đã kết luận rằng R&D là một trường hợp quan trọng của phi toàn cầu hóa. Ngày nay, rất nhiều bằng chứng đã vẽ nên một bức tranh khác. Hội nhập quốc tế về R&D đã trở thành một xu hướng quan trọng định hình hệ thống đổi mới quốc gia của tất cả các nước OECD. Công ty thuộc sở hữu nước ngoài đã chiếm khoảng 20% tổng số hoạt động R&D ở Pháp, Đức và Tây Ban Nha; từ 30% đến 50% ở Canada, Hungary, Bồ Đào Nha, Cộng hòa Slovakia, Thụy Điển và Vương quốc Anh; và hơn 50% ở các nước đặc biệt nhỏ hơn như Áo, Bỉ, Cộng hòa Séc hoặc Ireland (Dachs và cộng sự 2012).
Howells (2008) ngữ cảnh hóa làn sóng toàn cầu hóa R&D mới như một quá trình đang diễn ra nhằm gia tăng sự phân chia theo không gian của R&D, trong đó, bên cạnh việc mở rộng địa lý, hoạt động R&D cũng diễn ra ngày càng sâu rộng. Hoạt động R&D được nhiều người coi là một hoạt động liên quan đến sản xuất như đầu vào của quá trình đổi mới và một hoạt động tạo ra kiến thức là đầu vào cho việc chuyển đổi các nền kinh tế dựa trên sản xuất sang các nền kinh tế dựa trên tri thức. Nói một cách tổng quát hơn, “R&D theo sản xuất” hoặc “R&D theo sau sự xuất sắc”. Trong phương thức đầu tiên, được gọi là phương thức thích ứng, các công ty cần thực hiện một số hoạt động R&D ở thị trường nước ngoài để thích ứng với thị hiếu và yêu cầu của địa phương và/hoặc để tận dụng sự phân chia về chi phí trong bối cảnh lao động khoa học toàn cầu. Trong phương thức thứ hai, phương thức gia tăng, các công ty được thúc đẩy bởi việc tìm kiếm các điều kiện R&D tuyệt vời, đặc biệt là khả năng tiếp cận với chất lượng và quy mô nguồn nhân lực cũng như cơ sở nghiên cứu công phát triển.
Đặc biệt là phương thức đầu tiên của hai phương thức này có ý nghĩa quyết định đối với sự xuất hiện của cái gọi là các nước BRICS (Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi) với tư cách là các địa điểm R&D của nước ngoài. Một phần, BRICS cũng đang ngày càng nổi lên như những điểm nóng về sự xuất sắc trong R&D, nhưng khái niệm “R&D theo sau sự xuất sắc” vẫn chiếm ưu thế trước một vấn đề cốt lõi của trao đổi giữa các bộ ba với một số quốc gia mới hoặc hậu công nghiệp hóa nhỏ hơn đang nắm bắt. lên, chẳng hạn như Israel hoặc Singapore. Tuy nhiên, nói chung, các khu vực và thành phố là các đơn vị và địa điểm phù hợp hơn các quốc gia trong nhiệm vụ cạnh tranh của công ty R & D về đầu tư, cơ sở vật chất khoa học hoặc nhân tài toàn cầu (The Royal Society 2011). Theo Dachs và cộng sự (2012), các công ty thuộc sở hữu nước ngoài ở Mỹ đã chi khoảng 30 tỷ EUR cho NC&PT trong năm 2007. Số tiền tương ứng cho Đức là 11 tỷ EUR và 9 tỷ EUR cho Anh. Chi phí R&D của các công ty Hoa Kỳ ở EU (được coi là một thực thể, không tính đến các mối quan hệ trong nội bộ EU) và của các ngân hàng EU ở Hoa Kỳ cộng lại chiếm 2/3 chi phí R&D của các công ty nước ngoài thuộc sở hữu nước ngoài trong các nhà máy sản xuất trên toàn thế giới. Về mặt tuyệt đối, chi tiêu cho NC&PT ở nước ngoài của Hoa Kỳ ở EU đã tăng hơn gấp đôi từ năm 1994 đến 2008, nhưng về mặt tương đối, sự gia tăng của các nước châu Á như là các địa điểm R&D cho Hoa Kỳ đã khiến tỷ trọng chi tiêu ở nước ngoài của Hoa Kỳ giảm đáng kể. ở EU (từ khoảng 75% năm 1994 lên khoảng 60% năm 2008). Brazil, Nga, Ấn Độ và Trung Quốc không chỉ là những nước chủ nhà cho các hoạt động R&D của các công ty thuộc sở hữu nước ngoài, mà một số công ty của họ cũng đang ngày càng thiết lập các hoạt động R&D ở EU và Hoa Kỳ.
Chi tiêu cho R&D của các công ty thuộc sở hữu nước ngoài tập trung vào các lĩnh vực chuyên sâu về NC&PT, công nghệ cao hoặc công nghệ trung bình-cao. Do đó, toàn cầu hóa công nghệ chủ yếu diễn ra chủ yếu trong dược phẩm, máy móc và thiết bị, thiết bị điện và quang học, thông tin và viễn thông (ở đây là ICT), phương tiện cơ giới và các thiết bị vận tải khác. Một số lĩnh vực đưa ra những điều kiện tiên quyết tốt hơn cho việc tổ chức NC&PT phi tập trung vì cơ sở kiến thức của họ ít tích lũy hơn với ít lợi thế về quy mô hơn trong R&Dhoặc cũng cho phép trao đổi kiến thức dễ dàng hơn. Đây là trường hợp của CNTT-TT, mà còn đối với các dịch vụ kinh doanh như lĩnh vực phi sản xuất quan trọng, chẳng hạn ở Israel hoặc Vương quốc Anh. Mức độ thấp nhất của việc tập trung hóa R&D giữa các lĩnh vực công nghệ thấp và trung bình – thấp như dệt và quần áo, gỗ, giấy, cao su và chất dẻo, hoặc kim loại cơ bản và các sản phẩm kim loại. Mặc dù dữ liệu khan hiếm, nhưng bằng chứng hiện có cho thấy rằng các ngành dịch vụ có xu hướng được đặc trưng bởi mức độ quốc tế hóa R&D thấp hơn so với các ngành sản xuất nhân công (dựa trên “Dachs và cộng sự” 2012).
Các động cơ chính để các công ty lựa chọn hoạt động R&D ở nước ngoài là:
Tuy nhiên, quá trình hội nhập R&D vẫn còn nhiều ảnh hưởng bởi sự gần gũi về địa lý và rào cản văn hóa thấp, tức là những yếu tố có lợi cho việc giảm chi phí giao dịch. Từ góc độ bên trong của một quốc gia, chi tiêu cho R&D và năng suất lao động của các công ty thuộc sở hữu nước ngoài dường như có liên quan tích cực đến năng suất lao động của các nhà cung cấp trong nước, đặc biệt nếu các ưu đãi về tác động lan tỏa và cạnh tranh được thúc đẩy bởi chính sách đổi mới và công nghiệp của nước sở tại (Edler 2008) . Đôi khi, các biện pháp địa phương, bao gồm tài trợ cho các dự án R&D hợp tác, được sử dụng để thực thi kết nối R&D của MNE với các đối tác trong nước nhằm tránh một tổ chức công nghiệp định hình, nơi các MNE sản xuất không được tích hợp trong chuỗi giá trị kinh tế gia tăng trong nước và nơi mà các so sánh địa phương, do đó, không được hưởng lợi từ việc tăng tràn năng suất và vẫn kém hiệu quả và bảng thành tích. Từ góc độ bên ngoài, các nước sở tại có thể được hưởng lợi từ sự mở rộng toàn cầu và từ sự lan tỏa kiến thức ngược lại và chuyển giao công nghệ ngược. Mặc dù có thể có những hiệu ứng rỗng, nhưng bằng chứng thực nghiệm ngày nay vẫn cho thấy rằng các hoạt động R&D ở nước ngoài thường không thể thay thế cho các hoạt động tương tự trong nước.
Phần 2 của Bài nghiên cứu này sẽ chuyển tải đến quý đọc giả ngày 15/04/2022
Trung tâm NC&PT hội nhập KH&CN quốc tế dịch từ nguồn tin
Techno-Globalization and Innovation, Klaus Schuch- Centre for Social Innovation (ZSI), Vienna, Austria
Thư điện tử của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *
Bình luận
Tên *
Thư điện tử *
Trang web
