Tiến trình hội nhập kinh tế toàn cầu của Việt Nam

Khuôn khổ hợp tác mới của Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) được ghi nhận sẽ góp phần đưa ASEAN sẽ trở thành đối tác năng động, mạnh mẽ, hợp tác vì sự thịnh vượng chung. Sự tham gia ký kết Hiệp định RCEP cũng được coi là dấu mốc quan trọng trong tiến trình hội nhập kinh tế toàn cầu của Việt Nam.

Khu vực thương mại tự do lớn nhất thế giới

Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) là một Hiệp định thương mại tự do được đề xuất giữa 10 quốc gia thành viên của ASEAN và các đối tác của khối là Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia và New Zealand. Mục đích của RCEP là nhằm thiết lập các quy tắc chung về thương mại điện tử, thương mại và sở hữu trí tuệ. Khi được thực thi, RCEP sẽ mang lại lợi ích kinh tế đáng kể cho tất cả các nước thành viên.

Các cuộc đàm phán về RCEP bắt đầu diễn ra vào cuối năm 2012, tại Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN lần thứ 21 tại Thủ đô Phnôm Pênh (Campuchia). Sau 8 năm, RCEP hoàn tất đàm phán, với quy mô 2,2 tỷ người dân, chiếm khoảng 30% dân số thế giới và gần 30% GDP toàn cầu.

Việc ký kết Hiệp định RCEP đã tạo ra khu vực thương mại tự do lớn nhất thế giới, đồng thời gửi tới toàn thế giới thông điệp tích cực về ủng hộ thương mại đa phương của 15 quốc gia thành viên. Đặc biệt, việc ký kết và thực thi Hiệp định RCEP cũng góp phần quan trọng cho việc hỗ trợ quá trình phục hồi nền kinh tế khu vực sau đại dịch Covid-19.

Đây là niềm tự hào, là thành quả to lớn của việc các nước ASEAN với vai trò trung tâm của mình đã cùng với các nước đối tác đặt nền móng cho một giai đoạn hợp tác mới mang tính toàn diện, lâu dài, hướng đến tương lai, phù hợp với trình độ phát triển và mang lại lợi ích cho tất cả các nước trong khu vực. Đặc biệt, khi thế giới đang chịu tác động nặng nề từ đại dịch Covid-19 vốn làm đứt gãy nhiều chuỗi cung ứng, RCEP hứa hẹn tạo sức bật mới, cú hích mới cho sự phát triển thương mại trong khu vực đặc biệt là giữa các nước tham gia ký kết ở khu vực, tạo ra không gian mới để các quốc gia thành viên ASEAN phục hồi sau ảnh hưởng nặng nề từ đại dịch.

Cơ hội của Việt Nam

Hiệp định RCEP được coi là mở ra cơ hội thuận lợi cho tất cả các thành viên cũng như doanh nghiệp của các nước trong Hiệp định để cơ cấu, định vị lại các chuỗi cung ứng và tham gia vào chuỗi giá trị trên phạm vi toàn cầu. Do đó, là một nước có nền kinh tế mở và đã trở thành nước xuất khẩu đứng thứ 25 của thế giới, Việt Nam có thể tận dụng cơ hội này để định hình lại và có thể khai thác tốt hơn nữa các vị thế mới, từ đó xây dựng vị trí trong bản đồ của các chuỗi cung ứng trên toàn cầu. Việc hình thành một khu vực thương mại tự do lớn nhất thế giới theo Hiệp định RCEP sẽ tạo ra một thị trường xuất khẩu ổn định dài hạn cho Việt Nam, qua đó góp phần thực hiện chính sách xây dựng nền sản xuất định hướng xuất khẩu của nước ta.

Tuy nhiên, RCEP cũng mang lại một số khó khăn và thách thức cho Việt Nam. Trước hết là sức ép cạnh tranh đối với hàng hóa, dịch vụ của nước ta. Đặc điểm các nền kinh tế trong khu vực RCEP cho thấy có nhiều đối tác có cơ cấu sản phẩm tương tự Việt Nam, có năng lực cạnh tranh mạnh hơn Việt Nam trong khi chất lượng và hàm lượng giá trị gia tăng của hầu hết sản phẩm của Việt Nam còn khiêm tốn. Vì vậy, khi Hiệp định RCEP đi vào hiệu lực thì sức ép cạnh tranh sẽ gia tăng. Ngoài ra, hiện đầu vào sản xuất của Việt Nam vẫn còn phụ thuộc nhất định vào các nguồn nhập khẩu, trong khi khả năng cải thiện vị trí trong chuỗi giá trị khu vực còn hạn chế cũng như mức độ tham gia cung cấp thương mại dịch vụ toàn cầu của Việt Nam còn khá khiêm tốn.

Tuy nhiên, kinh nghiệm hội nhập kinh tế quốc tế thời gian qua cho thấy khả năng của Việt Nam tham gia vào các chuỗi giá trị mới thiết lập trong khu vực ngày càng tăng lên cùng với việc chúng ta có những đổi mới mạnh mẽ về thủ tục hành chính, tạo điều kiện cho các hoạt động sản xuất kinh doanh và cải thiện môi trường đầu tư.

“Sau 8 năm đàm phán, ASEAN và các nước đối tác đã hoàn thành thắng lợi việc đàm phán RCEP với khối lượng công việc đồ sộ, mở ra một giai đoạn hợp tác kinh tế thương mại mới đầy hứa hẹn tốt đẹp. Khuôn khổ hợp tác mới của Hiệp định RCEP sẽ góp phần đẩy mạnh tiến trình xây dựng Cộng đồng kinh tế ASEAN 2025. Từ đó, ASEAN sẽ trở thành đối tác năng động, mạnh mẽ, hợp tác vì sự thịnh vượng chung. Lễ ký kết Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) là niềm tự hào, là thành quả to lớn của việc các nước ASEAN với vai trò trung tâm của mình đã cùng với các nước đối tác đặt nền móng cho một giai đoạn hợp tác mới mang tính toàn diện, lâu dài, hướng đến tương lai, phù hợp với trình độ phát triển và mang lại lợi ích cho tất cả các nước trong khu vực”.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc (Phát biểu tại Lễ ký kết Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực – RCEP, ngày 15-11)

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh: Tác động của Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) đến nền kinh tế Việt Nam

– Thứ nhất, Hiệp định RCEP, khi được 15 thành viên thực thi, sẽ tạo nên một thị trường lớn với quy mô 2,2 tỷ người tiêu dùng, chiếm khoảng 30% dân số thế giới, với GDP khoảng 27 nghìn tỷ USD, chiếm khoảng 30% GDP toàn cầu và sẽ trở thành khu vực thương mại tự do lớn nhất trên thế giới. Với các cam kết về mở cửa thị trường trong lĩnh vực hàng hóa, dịch vụ đầu tư và hài hòa hóa quy tắc xuất xứ giữa tất cả các bên tham gia cũng như tăng cường các biện pháp tạo thuận lợi thương mại, việc thiết lập Hiệp định này sẽ tạo cơ hội để phát triển các chuỗi cung ứng mới trong khu vực.

– Thứ hai, Hiệp định RCEP sẽ giúp thiết lập thị trường xuất khẩu ổn định lâu dài cho Việt Nam và các nước ASEAN. Trước tình hình thế giới đầy biến động gây ra những xáo trộn về chuỗi cung ứng trong những năm gần đây, việc hình thành một khu vực thương mại tự do lớn nhất thế giới theo Hiệp định RCEP sẽ tạo ra một thị trường xuất khẩu ổn định dài hạn cho Việt Nam, qua đó góp phần thực hiện chính sách xây dựng nền sản xuất định hướng xuất khẩu của ta.

– Thứ ba, việc thực hiện Hiệp định RCEP sẽ tạo nên một khuôn khổ ràng buộc pháp lý trong khu vực về chính sách thương mại, đầu tư, sở hữu trí tuệ, thương mại điện tử, giải quyết tranh chấp…, góp phần tạo nên môi trường thương mại công bằng trong khu vực.

Liên kết nguồn tin: Báo mới/ Hải Long (Tổng hợp)